در صورت عدم انتخاب درست نه تنها این وسایل هیچگونه حفاظتی به عمل نمی آورند بلكه حتی باعث وارد آمدن صدمات بیشتری می شوند چون كارگر را به خیال در امان بودن در محیط پر سروصدا حضور می یابد. انتخاب وسیله حفاظت فردی باید با توجه به صدای محیط ، مدت مواجهه ، خصوصیات فیزیكی فرد ، منقطع یا مداوم بودن صدا و... صورت گیرد.

گوشی ها با توجه به نوع كار و شرایط جوی انتخاب شود. به طور مثال طراحی برخی از گوشی ها مناسب جهت كار در محیط مرطوب و گرم بوده و مانع عرق كردن در ناحیه گوش و یا حساسیت های پوستی می شود. همچنین در طراحی برخی از گوشی ها از فلز استفاده نشده به طوری كه در محیط های الكتریكی می تواند به عنوان عایق الكتریسته عمل كند.

 

یك متد ساده برای انتخاب حفاظ های شنوایی دارای مراحل زیر است:

1. ارزیابی صدا شامل اندازه گیری تراز صدا در فرکانس های مختلف و تعیین زمان مواجهه با آنها می باشد.
2. آنالیز فرکانس یك اکتاو باید با توجه به تراز کلی صدا SPLT و مشخص نمودن فرکانس هایی که تراز اصلی در آنها تجمع دارد و انتخاب گوشی مناسب در هر فرکانس که حداکثر نصف مقادیر افت ذکر شده در جداول ارائه شده درکاتالوگ هاست.
3. مثلا اگر یك حفاظ رو گوشی میزان کاهش صدا در فرکانس ٢٠٠٠ معادل ٣۵ دسی بل ذکر کند عملكرد واقعی گوشی حدود 17.5 دسی بل در نظر گرفته می شود.
4. ارزیابی شرایط محیط کار نظیر دما گرد وغبار رطوبت و شرایط فیزیكی به منظور انتخاب وسیله حفاظتی مناسب.
5. ارزیابی پزشكی کارگران از نظر سلامت سیستم شنوایی از لحاظ عفونت ها و حساسیت های گوش
6. انتخاب وسیله مناسب

 

در انتخاب گوشی حفاظتی باید چند نکته را در نظر گرفت:

• گوشی حفاظتی باید بر اساس استاندارد گوشی های حفاظتی ساخته شده باشد.
• باید سطح سر و صدا در محیط کار در نظر گرفته شود تا میزان حفاظت مناسبی را ایجاد کند.
• از نظر راحتی باید مناسب باشد تا توسط کارکنان استفاده شود.
• مهمترین فاکتور در انتخاب یک گوشی حفاظتی این است که باید به میزان مطلوبی سطح مواجهه با سر و صدا را کاهش دهد.
• یک گوشی حفاظتی مناسب باید قابلیت استفاده توامان با دیگر وسایل حفاظت فردی از قبیل عینک ایمنی و کلاه ایمنی و شیلد ها و کلیه وسایل حفاظت سر را داشته باشد.

مزایای Ear Plugs

• كوچك است و حمل و نقل آن آسان می باشد
• قابلیت استفاده راحت با عینک های ایمنی و گاگل ها و کلاه ایمنی و سایر وسایل حفاظت فردی یا PPE
• راحتی استفاده در شرایط جوی گرم ومرطوب
• برای محیط های بسته و تنگ بسیار مناسب است
• نسبت به ایرمافها قیمت ارزان تری دارند

معایب Ear plugs

• برای گذاشتن و برداشتن كمی مشكل دارد
• نیاز به رعایت مسائل بهداشتی دارد
• اگر ایرپلاگها بوسیله دستهای كثیف جا به جا شوند ، ممكن است آلودگی همراه آنها وارد گوش شود
• می تواند در كانال گوش ایجاد تحریك كند
• تنها زمانی از ایرپلاگها می توان استفاده كرد كه مجرای گوش سالم باشد

نکته ؛ مشکلات بهداشتی پلاگ گوش بیشتر شامل موارد زیر است:

• خارش گوش : برخی از افراد استفاده کننده به دنبال استفاده از محافظ های شنوایی ممکن است دچار خارش گوش شوند. این افراد اکثراً از مشکلات زمینه ای پوستی بخصوص درماتیت سبورئیک رنج می برند خارش بوجود آمده از التهاب حاصل از رشد بعضی از گونه های قارچی ناشی می شود که خوشبختانه با آموزش بهداشت استفاده صحیح و تأکید بر شست و شوی هر روزه ونیز بکارگیری یک دوره درمان با داروهای ضد قارچ کورتیکو استروئیدی می توانند از این نوع گوشی استفاده کنند.
• تراکم جرم گوش : در برخی از افراد استفاده کننده که ترشحات طبیعی گوش آنها (سرومن) غلیظ تر از حد عادی است، استفاده از این محافظ ها سبب فشردگی سرومن وبروز پاره ای مشکلات می شود که در این خصوص شستشوی گوش لازم است.

 

مزایای Ear Muff

• در طیف گسترده ای می تواند كاهندگی داشته باشد و بطور كلی نسبت به Ear plugs كارائی بیشتری دارد
• صدا را بیشتر کاهش می دهند
• طوری طراحی شده كه برای سایزهای مختلف و افراد مختلف قابل استفاده اند
• در استفاده از آن مشكلات بهداشتی نداریم
• با وجود عفونتهای كوچك گوش قابل استفاده اند

معایب Ear Muff

• سنگین تر از Ear plugs است
• در استفاده توام با عینك مشكل ایجاد می كند
• برای كار در شرایط جوی گرم و مرطوب مناسب نیست
• برای محیط های بسته و محدود مشكل آفرین است
• حمل و نگهداری ایرمافها نسبت به ابرپلاگها مشكل تر است

به طور کلی استفاده مطلوب از یک تجهیز حفاظتی نیازمند بازرسی و نگهداری از تجهیزات حفاظتی مربوطه می باشد.

با وجودی كه گوشی های محافظ شنوایی تاثیر خوبی در كاهش صدا دارند اما تاثیر این وسایل به وسیله چند فاكتور می تواند تحت شعاع قرار بگیرد :

1. نشت هوا Air Leak ( عبور اصوات با فركانس پایین )
2. نشت از طریق مواد Material leak ( عبور )
3. ارتعاشات وسیله حفاظتی گوش Protector Vibration
4. هدایت استخوانی Bone & Tissue

وقتی نیاز به استفاده از تجهیزات حفاظت فردی اثبات شود باید با انتخاب تجهیز حفاظتی مناسب سیستم شنوایی را در برابر  تهدید های موجود محافظت نمود. به طور کلی می توان گوشی های حفاظتی را به چهار دسته ی تقسیم نمود:

1. حفاظ روگوشی (Ear muff)
2. حفاظ توگوشی (Ear plug)
3. حفاظ های توام یا ترکیبی (Semi-insert)
4. کلاه محافظ (Helmet)

 

حفاظ روگوشی (Ear muff) (به صفحه فروش ایرماف در سایت لینک شود)

این گوشیها که نام ديگرشان گوشيهاي فنجاني است، رایج ترین وسیله حفاظتی در محیط کار صنعتی محسوب می شود .برای خرید یک حفاظ روگوش مناسب آشنایی با اجزای مختلف یک گوشی حفاظتی ضروری است ؛ گوشی های حفاظتی از دو پوسته صلبی با فرم نیم کره و یا شکل های مشابه غیر منظم تشکیل شده که توسط یک تسمه فلزی در مقابل گوش قرار می گیرد. به طور معمول، از جنس پلاستیکی سخت می باشد که به شکل فنجانی، بیرون یا اطراف گوش را میپوشاند. این نوع حفاظها از طریق یک بالشتک (پرشده از فوم پلاستیکی یا مایع لزج)، از نفوذ صدا به داخل گوش جلوگیری می کند. در داخل قسمت فنجانی شکل حفاظ، از مواد جاذب صدا (فوم نرم پلاستیکی) پر شده است. این وسیله شامل یک محافظ است که روی لاله هر دو گوش را کاملاً می پوشاند و براساس مشخصات فنی خود در فرکانسهای مختلف مقادیر متفاوتی را کاهش می دهند. نکته بسیار مهم در انتخاب این نوع گوشی ،کیفیت آنها است و در صورتی که مشخصه فنی کنترل صدا در آنها اعلام و یا به تأیید مراجع رسمی نرسیده باشد ارزش حفاظتی ندارند. عواملي مانند موي بلند، سربند، عينك طبی و عینک ایمنی  واندازه جمجمه بر كارآيي آنها تاثير می گذارد.قبل از استفاده از ایرماف حتما دستورالعمل استفاده از حفاظ رو گوش (ایرماف)  مورد مطالعه قرار گیرد.

 

حفاظ توگوشی  (Ear plugs) (به صفحه فروش ایرپلاگ در سایت  لینک شود)

 این وسیله یک جسم نرم قابل اتساع و در عین حال مؤثر در کنترل صدا می باشد که کاملاً در داخل مجرای گوش قرار می گیرد و می تواند به میزان قابل توجهی صدا را کاهش دهد (صدا را در حدود 25 تا 30 دسی بل کاهش می دهند). قطر مجرای شنوایی در افراد مختلف بین 3 تا 14 میلیمتر متفاوت بوده ولی اندازه اغلب آنها بین 5 تا 11 میلیمتر است . سطح مقطع اکثر مجاری شنوایی بیضی شکل است ولی اشکال دایره ای و حتی شکاف مانند نادر نیستند .اين نوع حفاظهاي توگوشي، شكل پذير و قابل اتساع بوده و قبل از استفاده لوله شده و در داخل مجراي گوش قرار مي گيرند و با انبساط حجمي كه پيدا مي كنند، بطور كامل مجراي گوش را مي بندند و با مسدود كردن آن از رسيدن امواج صوتي به پرده صماخ و انتقال آن به گوش داخلي جلوگيري مي كنند. رعايت بهداشت فردي در استفاده از این وسايل، الزامي است. این نوع گوشی در برابر رطوبت دارای مقاومت می باشد و در برابر تحرک فرد و فعالیت و جابجایی وی دچار اختلال نمی شود.

پلاک گوش وسیله ای کوچک و نسبتا ارزان بوده و در اندازه های مختلف وجود دارد. انواعی که امروزه بکار می رود معمولا از جنس پلاستیک، نئوپرن یا چوب پنبه ای است که در خلل و فرج آن موم تزریق شده است. برخی از کارگران از گلوله های پنبه ای بجای پلاک گوش استفاده می کنند که متاسفانه به هیچ وجه کارآیی ندارد. در بعضی از اوقات، به منظور جلوگیری از گم شدن این نوع حفاظ ها، به وسیله بندي، به دور گردن آویخته می شود.

لازم است که اير پلاگ ها از مواد غيرسمي و داراي سطحي صاف باشد و به راحتي با آب و صابون شسته شوند. البته گاهي ترشحات گوش موجب تغيير شكل اين ابزار مي شود.

 

پلاگ ها را به طور کلی در چهار دسته طبقه بندی می کنند:

• Formable Type
• Custon molded Type
• Pre moldedaural insert
• Nonline Earplug

 

 

• حفاظ های نوع Formable (لینک به صفحه فروش ایرپلاگ)

اير پلاگهاي شكل  پذير ( يكبار مصرف) : این نوع پلاگ ها یک بار مصرف بوده و پس از هر بار مصرف دور انداخته می شوند. مواد سازنده این نوع پلاگ ها شامل فایبر گلاس های خیلی ظریف، پنبه آغشته به واکس، پلاستیک های قابل انبساط، کتان کاغذ موم و الياف اکريليك مخلوطي از آنها و يا موادي ديگر است. این پلاگ ها قابل شکل گرفتن برای هر مجرا می باشند. اين اير پلاگها با دست شكل گرفته و با كمي فشار در مجراي شنوايي گوش جاي مي گيرند و پس از شكل گيري در همان حال باقي مي ماند. در موقع شکل دادن، دست ها باید تمیز باشند. اگر دست های فرد کثیف باشند اجسام خارجی می توانند به درون گوش وارد شوند.

                             

 

• حفاظ های نوع Custon molded

گوشی های قالبی: این نوع پلاگ ها، حفاظ های شکل پذیری هستند که هر فردی متناسب با مجرای گوش خود به آنها شکل داده و از آنها استفاده می کند.

       

 

 

 

• حفاظ های نوع Pre moldedaural insert

اير پلاگهاي شكل گرفته (قابل استفاده مجدد ) : ماده سازنده این پلاگ ها بیشتر سیلیکون نرم، لاستیک یا انواع پلاستیک ها است که در شكل و ابعاد مختلف ساخته مي شوند. این پلاگ ها طوری طراحی می شوند که با انواع گوناگون مجرای گوش از لحاظ شکل و اندازه متناسب باشند.

 

                

 

 

• پلاگ های غیرخطی (Nonline Earplug)

این پلاگ ها بیشتر در عملیات نظامی و جبهه های نبرد به کار می روند و دارای منافد کوچکی به قطر ۵/. میلی متر می باشند و قادرند گوش را از شدت صداهای انفجار محافظت کنند. در عین حال صداهای با شدت پایین مانند صداهای مکالمه را از خود عبور می دهند. این پلاگ ها، گوش را از صداهای انفجاری با فرکانس پایین (انفجارهای ناشی از بمباران) بهتر محافظت می کنند، همچنین برای جلوگیری از انتقال صدای کوبه ای مناسب می باشند.
برای جلوگیری از آسیب به گوش هنگام استفاه از ایرپلاگ باید حتما قبل از استفاده دستورالعمل استفاده از ایرپلاگ را به دقت مطالعه کرد

 

حفاظ های توام یا ترکیبی (Semi-insert)

Semi insert یا Partical insert این واژه ها شامل گروهی از وسایل حفاظت شنوایی بوده که در واقع ترکیبی از پلاگ و گوشی حفاظتی است. یعنی قسمت اصلی و فعال آن شبیه پلاگ (توپی) است که در داخل مجرای گوش قرار می گیرد. اما قسمتی از آن نیز بیرون از گوش واقع شده و توسط یک نوار نگهدارنده بر روی سر نگه داشته می شود. همچنین انتهای هر یک از توگوشی های چپ و راست با استفاده از یک پیشانی بند سفت و سخت به یکدیگر اتصال دارند.

                  

 

با وجود تفاوت ها بین ایرپلاگ و ایرماف ،به هنگام انتخاب ایرپلاگ یا ایرماف مناسب باید موارد متعددی را مد نظر قرار داد میزان راحتی و آسایش مد نظر ،میزان شدت صوت در محیط کاری و ... از این موارد است.

کلاه محافظ (Helmet ear muffs)

برای برخی مشاغل که امکان بروز صدمات مکانیکی به سرنیز موجود است و همچنین برای کنترل انتقال صوت از طریق جمجمه به گوش داخلی و حفاظت بافت مغز در برابر صدمات موج صوتی گروهی از حفاظها را بصورت کلاه محافظ عرضه نموده اند این نوع برای مشاغل معدودی بکار می رود.      

                               

قبل از انتخاب یک تجهیز حفاظت شنوایی باید استانداردهای مربوط به گوشی های حفاظتی را مورد مطالعه قرار داد.و به راهنمای انتخاب تجهیزات حفاظتی گوش مراجعه کرد.

کنترل صدا به طور كلی به سه شكل انجام می پذیرد :

1. كاهش صدا در منبع تولید : بهترین و موثرترین روش كنترل آن در محل ایجاد آن است بعضی از اشكال كنترل صدا به این روش عبارتند از : انتخاب و خرید ماشین آلات كم صدا، تعمیر و نگهداری مناسب، تجهیزات و دستگاهها، تقلیل صدا و ارتعاش از طریق استفاده از پایه های فنری ،لاستیكی ،پشمی و ...
2. جلوگیر ی از انتقال صدا : ایجاد موانع صوتی بین محل تولید صدا و شاغلین، جلوگیری از انتقال صدا از طریق قرار دادن ماشین ها روی پایه های عایق، محصور كردن منبع تولید صدا و ...
3. حفاظت فردی : در مواردی كه با وجود اتخاد تدابیر فوق رساندن صدا به حد استانداردهای مورد نظر ممكن نباشد تنها راه چاره استفاده از وسایل حفاظت فردی شنوایی است.

در اغلب صنایع امکان کنترل سروصدا به روش هایی که اشاره شد وجود ندارد و نمی توان میزان سر و صدا را تا حد مجاز و قابل قبول کاهش داد. در این صورت بهترین و آخرین راه حل تجهیز افراد به وسایل حفاظت فردی است.

شدت صوت مقدار انرژی صوتی است که در مدت یک ثانیه از واحد سطح عمود بر راستای انتشار امواج می‌گذرند.

امواج صوتی از نوع امواج مکانیکی هستند که در اثر ارتعاش اجسام کشسان تولید و در گازها ، مایعات و جامدات منتشر می‌شوند. احساس شنیدن صوت بوسیله گوش نه تنها یک امر فیزیکی است بلکه به علم زیست شناسی و حتی روانشناسی نیز مربوط است. گوش انسان صوتهایی را می‌شنود که بسامد آنها بین 20 تا 20000 هرتز باشد. سرعت سیر صوت از سرعت نور به مراتب کمتر است و این امواج حامل انرژی مکانیکی هستند. بنابراین لازم است که بین منبع تولید صوت و گوش یک محیط کشسان وجود داشته باشد. شدت صوت کمیتی است که ارتباطی به حساسیت گوش ندارد در صورتی که بلندی صوت هم به انرژی صوتی و همانطور که میدانیم  محدوده شنوایی انسان بین 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز هست . هرتز(Hertz)، واحد فرکانس است به عبارتی میزان ارتعاش صدا در یک ثانیه را بیان میکند ، اما  شدت صدا یا به عبارتی قدرت صدا را با واحد دسیبل بیان می کنند . شدت صدا ، در واقع نشان دهنده زیاد یا کم بودن صدا است . هرچقدر عدد دسیبل بیشتر باشد شدت صدا بیشتراست مثلا صدای 80 دسیبل از صدای 50 دسیبل قوی تر است . به عنوان مثال صدای یه مکالمه معمول روزانه بین دو انسان حدود
50 تا 60 دسیبل و صدای اره برقی حدود 100 تا 120 دسیبل است.

 

محدوده مجاز شدت صدا برای گوش انسان بین 0 تا 85 دسیبل است و هرچقدر میزان شدت صوت از 85 دسیبل بالاتر باشد میزان آسب رساندن آن به گوش بیشتر است. باید به خاطر داشته باشیم که مدت زمان قرار گرفتن در معرض صدا حتی از شدت صدا هم مهمتر است؛ مثلا اگر 8 ساعت در معرض صدای 85 دسیبل قرار بگیرید خیلی خطرناک تر از این است که یک لحظه صدای 120 دسیبلی را بشنوید . چون عضلات و اعصاب گوش در مدت زمان طولانی خسته و در نتیجه غیرفعال می شوند . مسئله مهم دیگر این است که هر چه صدا قوی تر باشد مدت زمان کمتری برای ایجاد آسیب در گوش نیاز است .

كاهش شنوایی ناشی از سر و صدای بلند ، شایع ترین و مهم ترین علت كاهش شنوایی است كه اغلب در محیطی با شدت صوت 85-90 dB و بعد از گذشت سالها ایجاد می شود .

اثرات ناشی از سر و صدا در سه دسته كلي مي تواند قرار بگيرد :

منظوراز فرکانس ، زیر یا بم بودن صوت است. صداهایی مثل صدای طبل  و در زدن،صداهای بم و صداهایی مثل صدای ظروف،صدای پرندگان و صدای بوق اتومبیل ها، صداهای زیر نامیده می شوند.محدوده فرکانس های قابل شنیدن در انسان بین 20 تا 20 KHZ می باشد.فرکانس های پایین همان صداهای بم و فرکانس های بالا همان صداهای زیر هستند.اما برای درک مطالب و شنیدن صداهای گفتاری معمولا فرکانس 125 تا 8000 هرتز بررسی می شود.

میزان بلندی صوت بر حسب واحدی به نام دسی‌بل، با مخفف "dB" اندازه گیری می‌شود. وضعیت شنوایی بر روی جدولی به نام " ادیوگرام" نمایش داده می‌شود. در ادیوگرام شدت نسبی اصوات بر روی نموداری از حدود صفر (که نمایانگر میانگین کمترین صدای قابل شنیدن است) تا حدود dB 100 (که نمایانگر سطحی از صدا است که اغلب افراد مردم آن را بلند و ناراحت کننده قلمداد می‌کنند) نشان داده می‌شود.

گفتار معمولی بین 50 تا 60 دسی بل است.بلندی صوت همان کم یا زیاد بودن شدت صداهاست.در اینجا شدت یا بلندی برخی از صداها آورده شده است:

» صدای وزش باد 20دسیبل

» صدای نجوا 40دسیبل

» صدای صحبت معمولی در یک متری 60دسیبل

» صدای یک رستوران شلوغ 70دسیبل

» فریاد بلند 90دسیبل

» صدای رعدوبرق 120دسیبل

» صدای شلیک تفنگ 130دسیبل

» صدای موتور هواپیمای جت 140دسیبل

در محیط های با صدای بالاتر از 85 دسیبل، بهتر است از گوشی ضد صدا (صداگیر) استفاده شود. صدای زنان معمولا زیرتر از صدای مردان است.حتی بچه ها تا سن 11 تا 12 سالگی هم صدای زیری دارند. اما به تدریج صدایشان بم میشود.هر چند صدای دختران با افزایش سن  زیاد تغییر نمی کند. معمولا سن 11  تا 14 سالگی را دوره بلوغ می نامند.در طول این دوره بعضی از غده ها شروع به ترشح هورمون جنسی می کنند. این  هورمون ها تغییرات زیادی را در بدن دختران و پسران ایجاد می کنند.در پسران هورمون ها مسئول رشد موهای قسمت های مختلف بدن هستند.صدای پسران در این دوره شروع به  بم شدن می کند.بدن پسرها شروع به ترشح هورمون تستسترون می کند که مسئول تغییراتی در طول و ضخامت تارهای صوتی آنهاست. این هورمون بر روی حنجره نیز تأثیر می گذارد و در نتیجه حنجره مردان از زن ها بزرگتر می شود.تارهای صوتی مردها نیز از زن ها بلند تر است.به همین دلیل فرکانس صدای مردان کمتر از زنان و صدای مردان بم تر از صدای زنان است.

اگرچه این هورمون در دختران تولید نمی شود اما تغییر بسیار کمی در صدای آنها نیز به وجود می آید. این تغییر بیشتر به خاطر رشد گلو و دهان و بینی و فک بالاست.

گوش یك اندام شنوایی و یك دستگاه تعادلی می باشد. امواج صوتی مراحل مختلفی را درون گوش طی می‌کنند تا به اعصاب شنوایی تبدیل شوند. هر کدام از اجزای گوش روی این امواج تاثیر گذاشته (تقویت، جمع آوری ، تغییر فرکانس ، انتقال و...) و به اعصاب شنوایی می‌رسند. ساختمان گوش از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است :

• گوش خارجی (لاله گوش و مجرای گوش که حدود ۴ سانتی متر است، ثلث اول غضروفی است باقی استخوانی): یك فضای مستطیل شكل است و شامل لاله گوش ومجرای شنوایی خارجی میباشد كه جزء اندامهای حفاظتی و هدایتی گوش هستند. لاله گوش در غالب حیوانات متحرک است، و برای جمع کردن و هدایت امواج صوتی و تشخیص جهت صدا بکار می‌رود، ممکن است به طرف منبع صوت متوجه شود. در انسان لاله گوش بی‌حرکت است ولی تا اندازه‌ای جهت صوت را می‌تواند تشخیص دهد.

 

•  مجرای گوش خارجی : لوله‌ایست که تقریباً 2 تا 3 سانتیمتر طول دارد و در حدود یک سانتیمتر مکعب حجم دارد و به پرده صماخ ختم می‌شود. لاله گوش دارای یک سطح داخلی ویک سطح خارجی می باشد ، روی اسکلت آنرا پوست خیلی نازکی پوشانده است که سخت به اسکلت اتصال دارد بنابراین جایی برای باز شدن پوست وجود ندارد وآبسه های این ناحیه دردناک است ( چون پوست آن بویژه در جلو محکم به بافت زیر خود چسبیده وقابل جدا شدن نیست ). وظیفه مجرا هدایت صوت به سمت پرده صماخ و همچنین محافظت پرده از آسیب های مستقیم می باشد. ارتعاشات صوتی تا قسمت انتهایی این لوله بوسیله هوا منتقل شده ، پس از آن بوسیله محیطهای جامد و مایع به گوش میانی انتشار می‌یابد. این مجرا لاله گوش را به گوش میانی وصل می کند ، یک سوم خارجی مجرا غضروفی و دو سوم داخلی آن استخوانی است. سرتاسر مجرای گوش خارجی با پوستی پوشیده شده که بخشی از آن حاوی مو و غدد عرق تغییر شکل یافته است ، این غدد ماده چسبناک چربی موسوم به موم یا سرومن ترشح می کند که باعث جذب گرد و خاک و حشرات کوچک می شود.

 

• گوش میانی یا حفره صماخی (محفظه ای استخوانی در پشت پرده صماخ و در داخل استخوان گیجگاهی که وظیفه آن انتقال ارتعاشات و تقویت و تبدیل ارتعاشات صوتی به مكانیكی است). گوش میانی شامل پرده صماخ و استخوانهای سه گانه (چكشی،سندانی،ركابی) است . این سه استخوان انتقال مكانیكی و تقویت انرژی صوتی دریافت شده توسط پرده صماخ به دریچه بیضی را بعهده دارند. استخوان چكشی به پرده صماخ وركابی به پرده بیضی متصل است كه رابط این دو ،استخوان سندانی است. جابجایی پرده صماخ باعث حركت استخوان ها شده و انرژی به دریچه بیضی در حلزون گوش منتقل می گردد. استخوان چکشی به پرده صماخ و استخوان رکابی به پنجره بیضی (Ovale) ختم می‌شود که سطح آن 14 مرتبه از پرده صماخ کوچکتر است. چون سطح صماخ 14 مرتبه از سطح بیضی بزرگتر است لذا فشار در پنجره بیضی 14 مرتبه زیاد می‌گردد. این دریچه ، به گوش داخلی باز می شود و در واقع بین گوش داخلی وگوش میانی قرار دارد. در گوش میانی ، پنجره دیگری وجود دارد که به پنجره گرد (Round) موسوم است. پنجره گرد و پنجره بیضی حد فاصل بین گوش داخلی و میانی است. پنجره بیضی ارتعاشاتی را که به پرده صماخ می‌رسد از طریق استخوانهای گوش میانی به گوش داخلی منتقل می‌کند و پنجره گرد سبب می‌شود مایع گوش داخلی که در محفظه غیر قابل ارتعاشی قرار دارد، بتواند مرتعش شود.

 

• گوش داخلی(در ضخامت توده خارجی استخوان گیجگاهی و حاوی بخش حلزونی گوش با وظیفه هدایت ارتعاشات صوتی تا سلول های عصبی شنوایی و تولید جریان عصب شنوایی تا مرکز شنوایی در مخ): این بخش از دستگاه شنوایی شامل حلزون، شبكه عصبی انتقالی و درمجاورت آن مجاری نیم دایره تعادلی است كه نقش آن حفظ تعادل اندامهای حركتی می باشد. گوش داخلی امواج منتقل شده از گوش میانی را دریافت و آن را به امواج شنوایی تبدیل می‌کند. گوش داخلی اصلی‌ترین قسمت گوش است و از چندین قسمت تشکیل شده است. در ساختمان گوش سه مجرای نیم دایره ای واقع شده است که برای حفظ تعادل بدن در فضا بکار می‌رود و در امر شنیدن تاثیر ندارد. بخش های خارجی ومیانی گوش صرفاً نقش انتقال صوت را دارند در حالی که گوش داخلی همزمان عمل دوگانه تعادل وشنوایی را انجام می دهد.

دامنه شنوایی انسان:

کلیه اصواتی که در فرکانس ١۶ تا ٢٠٠٠٠ هر تز هستند توسط گوش انسان سالم قابل شناسایی هستند. صداهای بالاتر از ٢٠٠٠٠ هرتز ماورای صوت و زیر ١۶ هرتز مادون صوت نامیده می شوند .فرکانس ۵٠٠ تا ٣٠٠٠ هرتز فرکانس صحبت انسان ( دامنه فرکانس زنان با مردان متفاوت است). کاهش قدرت شنوایی در فرکانس ۴٠٠٠ هرتز اولین علامت ناشنوایی شغلی است .شاخص های اندازه گیری قدرت شنوایی شامل شدت صوت و فرکانس آن می باشند. محدوده شنوایی موجودات مختلف با یکدیگر متفاوت است و حتی این مسئله باعث بهره برداری تجاری از این تفاوت و ساخت دستگاههای دفع حشرات و جانوران موذی شده است.

 

 براساس دسته بندی سازمان بهداشت جهانی به بخشهای ذیل تقسیم می شود:

» صنعت: عمده ترین ایجاد صوت در سطح وسیع صنعت ماشینی است ازجمله: شیرهای تخلیه فشار، پنکه ها و......

» ترافیک جاده ای: مهمترین عامل آن وسایل نقلیه هستند که از موتور یا برخورد اصطکاکی بین وسیله نقلیه، جاده و هوا حاصل می شود. آلودگی صوتی حاصل از ترافیک جاده ای به میزان ترافیک، سرعت ماشین ها، درصد وسایل نقلیه سنگین و موتورسیکلتها بستگی دارد.

» ترافیک ریلی: قطارها سروصدایی با فرکانس بم تولید می کنند که محتوای ویژگی آن به نوع موتور، واگن ها و ریل وابسته است.

» ترافیک هوایی: عملیات هوایی مشکلات عدیده ای را درخصوص آلودگی صوتی و آثار ارتباطی و اجتماعی آن ایجاد می کند.

» کارهای ساختمانی و عمومی: ساخت خانه یا کار بر روی زمین سروصدای قابل ملاحظه ای ایجاد می کند وسایل مختلف ساختمان سازی مواد سروصدای زیاد عبارتند از: میکسر، دستگاه جوشکاری، جرثقیل، وسایل حفاری و...

» منابع داخلی: انتقال صدا از اتاقی به اتاق دیگر ازطریق کانالهای تهویه، واحدهای تخلیه زباله و کوره ها

» منابع گوناگون: مکانهای تفریحی و ورزشی، وسایل از جمله ماشین چمن زنی و....، صدای آژیر، همسایه و وسایل امداد و اورژانس سروصدای محیطهای نظامی بخصوص میدان تیر، مراکز آموزشی، آزمایشگاهها، کارگاهها و مراکز گردشگری آلودگی صوتی مناطق مسکونی به دلیل وسایل برقی، الکتریکی.

 

قرار گرفتن در هریک از موقعیتهای ذکر شده مستلزم رعایت نکات ایمنی و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب برای آسیب دیدگی کمتر از آن شرایط است.