كاهش شنوایی ناشی از سر و صدا ، به عوامل گوناگونی بستگی دارد كه شدت صوت ، مدت تماس و حساسیت فردی از مهم ترین آنها به شمار می آیند . حد مشخص و واضحی برای شدت صوت زیان آور وجود ندارد و سر و صدای مجاز در محیط كار یك برآورد آماری است كه به طور معمول برای حفاظت شنوایی 90 درصد شاغلین تعیین می گردد. كاهش شنوایی بر سه نوع انتقالی ، حسی – عصبی و مختلط می باشد.
در كاهش انتقالی ، راه استخوانی سالم و طیبعی است و با افزایش صدا قابل شنیدن بوده و با جراحی و سمعك قابل ترمیم است . از جمله علل آن به پارگی ، كدری ، تیرگی ، دررفتن استخوانها و... می توان اشاره نمود .
در كاهش حسی – عصبی ، ضایعه ، مربوط به گوش داخلی است . در این كاهش ، ضایعه در راههای هوایی و استخوانی وجود دارد . كری شغلی ، تماس با برق ، مواد سمی چونCo- Pb – Hg ، اوره، و بیماریهایی نظیر تیفوس ، زونا از انواع كری های فوق است.
وقتی كاهش شنوایی در اثر انتقالی و حسی – عصبی باشد آن را مختلط گویند و در این ضایعه هر دو راه هوایی و استخوانی دچار اشكال است.
مراحل كری شغلی
- شروع ( اوایل اشتغال فرد خستگی شنوایی ، افت در فركانس 4000 هرتز ، احساس ناراحتی ، گرفتگی گوش ، خستگی عمومی ).
- اختفاء ( ناشنوایی در فركانس 4000 هرتز، امكان كاهش در سایر فركانسها وجود دارد .)
- نیمه اختفاء ( گسترش در فركانس 2000 و 1000 هرتز ، عدم شنیدن صدای آهسته)
- كری واضح ( نقصان در فركانس بم و زیر ، شنیدن دشوار صدای مكالمه ) می باشد .
- كری شغلی ( دو طرفه و متقارن ، پرده صماخ سالم ، عدم برگشت شنوایی حسی- عصبی ، غیر قابل درمان ، شروع افت از فركانس 4000 هرتز را دارد. )
فركانس های زیر مضرترند ( فركانس تا 512 هرتز را فرکانس بم ، 512 تا 2048 هرتز را فرکانس متوسط و بیش از 2048 را فرکانس زیر می نامند )، صدای یكنواخت و مداوم ، كم خطر تر از صدای منقطع و غیر یكنواخت است ( با فركانس برابر ) . صدا در محیط باز قابل تحمل تر است.
خصوصيات صدا از عوامل تاثیر گذار بر افت شنوایی می باشد که شامل موارد زیر است:
- فرکانس : تعداد تکرار یک رخداد در یک واحد زمانی معین، صوت هاي با فرکانس زياد از فرکانس کم خطرناک ترند.
- شدت : استاندارد حدود مجاز در ايران ٨۵ دسي بل براي ٨ ساعت کار است.
- مدت: يكي از فاکتورهاي اساسي مدت زمان مواجهه است به طوريكه گاهي يك صداي ۵٠ دسي بلي به صورت دراز مدت مي تواند به ناشنوايي منجر گردد.
- ريتم: در يك شدت و فرکانس برابر صداي غير يكنواخت و منقطع خطرناک تر از نوع مداوم است خصوصيات کارگر (سن، سابقه بيماري هاي قبلي، جنسیت، حساسيت فرد)